علائم خرابی انژکتور و سوزن انژکتور خودرو

قبل از اینکه به آموزش علائم خرابی انژکتور خودرو پرداخته شود، خلاصه ­ایی در مورد ساختار داخلی آن ارائه خواهد شد، تا یادگیری علائم خرابی انژکتور آسان­تر گردد. به طور کلی انژکتور جایگزین کاربراتورهای قدیمی شده و وظیفه آن انتقال سوخت (بنزین یا گازوئیل) به محفظه­‌ی احتراق سیلندر می­باشد. در واقع این قطعه با پاشش سوخت با زاویه مشخص به محفظه احتراق، سوخت­‌رسانی به سیلندر را انجام می­دهد.

نکته مهم در پروسه سوخت­‌رسانی که یکی از علائم خرابی انژکتور خودرو نیز هست، این است که انژکتور سوخت را با زاویه مشخصی اسپری می­کند. اگر زاویه ریزش سوخت بیشتر از حد مجاز باشد، علائم خرابی آن ظاهر می­شوند و چنانچه کمتر باشد نیز نشانه‌­های خرابی آن مشخص می­شوند. در شکل زیر ساختار یک انژکتور از دو نمای مختلف وجود دارد که عناصر تشکیل دهنده­ آن را نمایش داده است.

[ساختار داخلی یک انژکتور خودرو]

مهمترین علائم خرابی انژکتور خودرو

حال که ساختار داخلی یک انژکتور را دیدیم به اصل مطلب یعنی علائم خرابی انژکتور خودرو خواهیم پرداخت. به صورت کلی خرابی انژکتور نشانه­‌های زیادی می­تواند داشته باشد و شما در هنگام خرید لوازم یدکی تویوتا یا سایر برندها باید با آن آشنا باشید، در ادامه برخی از مهمترین‌­ها را معرفی خواهیم کرد.

1- کاهش شتاب خودرو

اولین نشانه از علائم خرابی انژکتور خودرو، کاهش شتاب خودرو می­باشد. اگر احساس می­کنید به مرور زمان شتاب خودروی شما کم شده و دیگر شتاب اولیه را ندارد، تاریخ شستشو و سرویس انژکتورها را بررسی بفرمایید. در کاتالوگ هر ماشین زمان­های خاصی برای تعمیر و نگهداری بخش­های مختلف آن در نظر گرفته شده است. شایان ذکر است یکی از دلایل اصلی آشغال گرفتن انژکتورها بنزین ناخالص می­باشد.

روشی دیگر برای برطرف کردن علائم خرابی انژکتور خودرو: گاهی اوقات با ریختن مکمل در باک بنزین عمل شستشو در حین رانندگی انجامی می­شود، اما این روش 100 درصد اثبات شده نمی­باشد. برخی نیز پیشنهاد بنزین سوپر را می­دهند، به نحوی که باید به صورت دوره­ایی برای مثال هر 2 تا 3 ماه یکبار به جای بنزین معمولی از بنزین سوپر استفاده کرد. البته بهترین روش مراجعه به تعمیرکاران جهت شستشوی انژکتورها می­باشد. دستگاه های خاصی وجود دارند که به کمک آنها شستشوی سوزن‌­های انژکتور به روشی استاندارد انجام می­شود.

[دستگاه انژکتور شور]

2- افزایش مصرف سوخت

از دیگر علائم خرابی انژکتور خودرو که مرور زمان آن را مشخص می­کند، افزایش مصرف بنزین است. زمانی که انژکتورها به درستی کار نمی­کنند، برای مثال وقتی گرفتگی دارند، مصرف سوخت افزایش پیدا می­کند.

گاهی اوقات این مشکل، مصرف سوخت را تا 2 برابر حالت عادی نیز افزایش می­دهد. اگر مصرف سوخت برای شما مهم هست حتما تنظیم و شستشوی دوره ­ایی انژکتورها را مد نظر قرار دهید. معمولا هر 50 هزار کیلومتر یکبار باید سرویس شوند.

خام­‌سوزی به عنوان یکی از علائم خرابی انژکتور خودرو

شاید اصطلاح بازاری «شره کردن بنزین» به گوش شما نیز خورده باشد، در این حالت مصرف بنزین و خام­‌سوزی به شدت افزایش پیدا خواهد کرد. منظور از خام­‌سوزی این است که یکباره بنزین زیادی وارد محفظه احتراق شده و به طور کامل نمی­‌سوزد، اصطلاحا احتراق ناقص صورت می­گیرد. خام­‌سوزی بنزین یکی از مهمترین علائم خرابی انژکتور خودرو به شمار می­‌رود که به عنوان یک ایراد اولیه شناخته می­شود.

کاهش مصرف سوخت از علائم خرابی انژکتور خودرو

بعضی مواقع با شستشوی درست انژکتورها می­توان بین 10 تا 15 درصد مصرف سوخت را کاهش داد. البته در نظر داشته باشید شستشوی حتما باید توسط دستگاه مخصوصی که برای این کار وجود دارد، انجام گیرد.

به بیان مهم­تر شستشوی سوزن­‌ها باید به روش استاندارد و با دستگاه استاندارد صورت گیرد، سایر روش­های پیشنهادی، روش­های تجربی هستند که ممکن است جوابگو نباشند.

[چند مدل انژکتور]

3- کاهش راندمان

کاهش راندمان موتور یکی دیگر از علائم خرابی انژکتور خودرو است که می­تواند به دلیل گرفتگی یک یا چند تا از انژکتورها رخ دهد. گاهی اوقات سوزن انژکتور به طور کامل بسته می­شود و هیچگونه سوختی را از خود عبور نخواهد داد و باعث کاهش قدرت خودرو می­گردد. راندمان اتومبیل در این شرایط به طرز باورنکردنی کاهش پیدا کرده و در همه زمینه­‌ها، خودرو قدرت خود را از دست می­دهد.

4- ریپ زدن

اصطلاح بازاری «ریپ زدن» نیز نشانه‌­ایی دیگر از علائم خرابی انژکتور خودرو بوده و باعث قطع و وصل شدن حرکت خودرو می­گردد. معمولا در چنین شرایطی سوزن یکی از انژکتورها به طور کامل گرفته شده است. این مشکل گاهی به قدری حاد می­شود که موتور خودرو در حالت نرمال کار کردن، با نظم خاصی بالا و پایین می­پرد.

5- بد روشن شدن

از دیگر علائم خرابی انژکتور خودرو بد استارت خوردن است. بعضی اوقات دیده می­شود خودرو، سنگین استارت می­خورد، این مشکل می­تواند علامتی از علائم خرابی انژکتور خودرو باشد.

6- تاخیر در شتاب گیری

تاخیر ماشین در سرعت گرفتن و راه افتادن نیز می­تواند از جمله علائم خرابی انژکتور خودرو باشد. این مشکل می­تواند ناشی از گرفتگی جزئی برخی از سوزن­ها باشد و معمولا با شستشوی آنها برطرف می­گردد.

7- عملکرد نادرست سنسور اکسیژن

درست عمل نکردن سنسور اکسیژن نیز می­تواند یکی دیگر از علائم خرابی سوزن انژکتور باشد. وقتی سنسور اکسیژن دائما خراب می­شود و نیاز به تعمیر پیدا می­کند باید دلیل آن را در جای دیگر پیدا کرد. سنسور اکسیژن یکی از مهمترین و البته گران قیمت­‌ترین قطعات موجود در خودرو به حساب می­‌آید که اگر معیوب شود هزینه­‌های گزافی به بار خواهد آورد. اگر به موقع درست عمل نکردن و خرابی سوزن انژکتورها برطرف نگردد، قطعا باعث خسارات زیادی از قبیل اختلال در روند کار سنسور اکسیژن می­گردد.

8- مشکلات در حرکت خودرو

توقف ناگهانی یا وقفه­‌های بلند مدت در حین حرکت خودرو نیز می­تواند ریشه در خرابی سوزن انژکتورها داشته باشد. برای این منظور باید به تعمیرکار ماهر مراجعه کرد.

9- مشکلات کاتالیست

اختلال در روند کار کاتالیست و خرابی­‌های مکرر آن از جمله علائم خرابی سوزن انژکتور به شمار می­رود. در این حالت اگر انژکتورها درست عمل نکنند باعث افزایش آلودگی خودرو می­شوند. همانطور که می­دانید کاتالیست قطعه‌­ایی است که درون اگزوز خودرو قرار دارد و گازهای سمی را فیلتر کرده تا خروجی آن سالم شود.

حال اگر انژکتورها درست عمل نکنند آلایندگی خروجی از اگزوز افزایش پیدا کرده، در نتیجه وظیفه کاتالیست تشدید شده و نیاز به تعویض مکرر در فواصل زمانی کوتاه دارد. بنابراین اگر کاتالیست خودروی شما در بازه­‌های کوتاه مدت نیاز به تعویض دارد می­تواند یکی از علائم خرابی انژکتور خودرو باشد.

نحوه تشخیص کثیفی و گرفتگی انژکتورها

حال می‌رسیم به این بحث که چرا انژکتور خودرو دچار کثیفی یا گرفتگی می‌شوند دلیل این امر می‌تواند خاموش روشن شدن موتور خودرو در فواصل زمانی کوتاه باشد مثلا طی کردن مسافت‌های کوتاه درون شهری.

حال اگر بخواهید از کثیفی یا گرفتگی انژکتورهای خودرو اطمینان حاصل کنید یا باید نازل‌های سوخت پاش به صورت دستی مورد بررسی قرار گیرند و یا اینکه با استفاده از دستگاه‌های مخصوص جریان سوخت مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد.

در ادامه این مقاله با عنوان نمودن این موارد ما تنها قدرت تشخیص و حدس شما را در مورد گرفتگی یا کثیف شدن انژکتورها تقویت می‌کنیم.

نکته مهمی که باید در اینجا ذکر کنیم این مسئله است که در صورت اطمینان حاصل کردن از خرابی یک انژکتور بایستی کلیه انژکتورها تعویض گردند زیرا عملکرد آنها به صورت هماهنگ با یکدیگر انجام می‌گیرد‌.

شما به عنوان راننده هیچگاه قادر نخواهید بود مشکلات جزئی و کثیفی و گرفتگی اولیه انژکتورها را تشخیص دهید زیرا خودروهای مدرن به سیستم حسگرهای درونی و کامپیوترهایی مجهز هستند که قادرند بین نسبت سوخت و هوا تعادل برقرار سازند و مشکلات جزئی از این قبیل را برطرف کنند. اما با جدی‌تر شدن این مسئله و افزایش میزان گرفتگی انژکتورها، ECU دیگر قادر نخواهد بود نسبت متعادل میان سوخت و هوا را ایجاد کند در نتیجه موتور خودرو آسیب خواهد دید که این آسیب‌ها شامل موارد زیر است:

• ۱. بروز تاخیر، مکث یا ریپ زدن خودرو به هنگام دور گرفتن موتور:در صورت برهم خوردن نسبت تعادل سوخت و هوا، احتراق درون سیلندرها با تاخیر صورت می‌گیرد.
• ۲. احتراق نامنظم : احتراق ناقص در نتیجه مخلوط سوخت و هوای فقیر یعنی هوای زیاد و بنزین کم اتفاق می‌افتد. این امکان وجود دارد که یکی از گام‌های احتراق در سیلندر شکل نگیرد که باعث کاهش فوری قدرت موتور می‌گردد و صدای محسوسی ایجاد می‌شود. در نتیجه شدت گرفتن این نقص و مشکل، ضربه و لرزش ایجاد شده از طریق موتور یا سیستم انتقال قدرت به راننده انتقال می‌یابد و او را مطلع می‌سازد.
• ۳. کاهش قدرت عملکرد موتور :برای اینکه احتراق مناسب و قوی صورت گیرد موتور باید سوخت کافی در اختیار داشته باشد در صورتی که احتراق با تاخیر صورت بگیرد یا اصلا صورت نگیرد و جلوی آن گرفته شود قدرت موتور کاهش خواهد یافت و خودرو دارای شتاب کافی نخواهد بود.
• ۴. لرزش موتور یا توقف ناگهانی آن حین کارکرد در دور آرام :پاشش نامتعادل و نامساوی سوخت میان سیلندرها منجر به کاهش دور موتور و ایجاد حالت واماندگی یعنی توقف ناگهانی موتور می‌گردد.
• ۵. مردود شدن در آزمون آلایندگی : افت راندمان احتراق باعث سوختن ناهماهنگ و ناقص سوخت می‌شود که در نتیجه آن تولید آلاینده‌ها توسط خودرو افزایش می‌یابد و خودروی دارای نقص در آزمون‌های معاینه فنی مردود می‌شود.
• ۶. افزایش میزان مصرف سوخت :با افت راندمان احتراق، این اجبار به وجو  می‌آید که خودرو گاز بیشتری می‌طلبد و همچنین مصرف سوخت خودرو افزایش می‌یابد تا خودرو عملکرد دلخواه را ارائه دهد.

در صورتی که با چنین علائم و هشدارهایی در کارکرد خودروها مواجه شدید گزینه آسان و راحت برای حل این مشکل استفاده از انژکتور شورها(افزودنی مایع و کیت تمیز کننده دستی) است. البته لازم به ذکر است همواره پیشگیری بهتر از درمان است یعنی بهتر است قبل از بروز علائم این چنینی در عملکرد خودرو از انژکتور شورها استفاده نمایید.

به صورت کلی باید گفت برای آگاهی از کثیفی یا گرفتگی انژکتور بایستی کاملا به عملکرد خودروی خود اشراف داشت و همواره به آن دقت نمود تا در صورت بروز کوچکترین اختلالی از نقص و بروز مشکل جدی‌تر پیشگیری نمود. به همین دلیل بهتر است همواره استفاده از انژکتور شورها در اولویت قرار بگیرد همچنین نحوه استفاده از خودرو نیز که در گرفتگی یا کثیف شدن انژکتورها دخالت دارد باید به نحوی باشد که باعث بروز این اختلال و ایراد در سیستم خودرو نشود.

لازم به ذکر است که چک کردن و بررسی نمودن مداوم خودرو و نحوه عملکرد آن این امکان را در اختیار شما قرار می‌دهد که پیش از آنکه احتیاج به صرف هزینه‌های گزاف و تعمیر کلی باشد کوچکترین اختلال شناسایی شود و با صرف هزینه بسیار ناچیز اختلال در کارکرد خودرو برطرف شود.

در نظر داشته باشید که همواره شناخت عوامل آسیب زا می‌تواند به شما در کنترل و جلوگیری از صدمه دیدن کمک کند انژکتور خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست یعنی اگر شما به عنوان یک راننده بدانید که چه عواملی زمینه لازم برای کثیف شدن و گرفتگی انژکتورها را فراهم می‌کنند قطعا چنین مسائلی یا هرگز اتفاق نمی‌افتند یا خیلی دیرتر اتفاق می‌افتند.

نگهداری انژکتور

1. استفاده از سوخت با کیفیت: استفاده از سوخت با کیفیت بالا و فاقد ناخالصی‌ها می‌تواند عمر انژکتور را افزایش دهد. سوخت‌های بی‌کیفیت می‌توانند موجب انسداد و خرابی انژکتور شوند.
2. تعویض منظم فیلتر سوخت: فیلتر سوخت وظیفه جلوگیری از ورود ذرات و ناخالصی‌ها به انژکتور را بر عهده دارد. تعویض منظم فیلتر سوخت مطابق با توصیه‌های سازنده می‌تواند از آسیب به انژکتور جلوگیری کند.
3. استفاده از افزودنی‌های پاک‌کننده: برخی افزودنی‌های سوخت می‌توانند به تمیز نگه داشتن انژکتور کمک کنند. این افزودنی‌ها می‌توانند رسوبات و ذرات معلق را حل کرده و از انسداد انژکتور جلوگیری کنند.
4. بررسی و نگهداری منظم سیستم سوخت‌رسانی: بررسی و نگهداری منظم سیستم سوخت‌رسانی، از جمله پمپ سوخت، لوله‌ها و اتصالات، می‌تواند از نشتی و کاهش فشار سوخت جلوگیری کند که این امر به عملکرد بهتر انژکتور کمک می‌کند.

روش‌های تعمیر انژکتور

1. تمیز کردن انژکتور: در صورت انسداد انژکتور، می‌توان از روش‌های مختلفی برای تمیز کردن آن استفاده کرد. استفاده از محلول‌های تمیزکننده مخصوص انژکتور یا استفاده از دستگاه‌های تمیزکننده اولتراسونیک می‌تواند موثر باشد.
2. تعویض قطعات معیوب: در صورت خرابی قطعاتی مانند اورینگ‌ها، فیلتر سوخت، سلونوئید یا سوزن انژکتور، تعویض این قطعات می‌تواند مشکل را برطرف کند. توصیه می‌شود از قطعات یدکی اصلی و با کیفیت استفاده شود.
3. بازبینی و تنظیم فشار سوخت: فشار سوخت یکی از عوامل مهم در عملکرد انژکتور است. در صورت کاهش یا نوسان فشار سوخت، بازبینی و تنظیم فشار توسط تکنسین متخصص می‌تواند عملکرد انژکتور را بهبود بخشد.
4. استفاده از تجهیزات تشخیصی پیشرفته: تجهیزات تشخیصی پیشرفته می‌توانند به شناسایی دقیق مشکلات انژکتور کمک کنند. این تجهیزات قادر به تحلیل عملکرد انژکتور و تشخیص خرابی‌های داخلی هستند.
5. سرویس منظم توسط تکنسین‌های مجرب: سرویس منظم انژکتور توسط تکنسین‌های مجرب و متخصص می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند و عمر مفید انژکتور را افزایش دهد.

کلام آخر

علاوه بر علائم 9گانه‌­ی فوق، افزایش میزان آلایندگی هوا، صدای غیر عادی در خودرو، احتراق ناقص و بسیاری دیگر از ایرادات فنی وجود دارند که می­توانند از علائم خرابی انژکتور خودرو باشند. در این مقاله پرداختن به کلیه آنها امکان­پذیر نمی­باشد، تنها علائم مهم­تر و پرتکرارتر که معمولا تا 90 درصد احتمال بروز بیشتری دارند، مورد بحث قرار گرفتند. در نهایت امیدواریم دانشی به دانش شما متخصصین و کاربران عزیز افزوده باشیم.