اینترکولر : ماشین‌های سنگین نیز مانند دیگر انواع وسایل نقلیه از قطعات ریز و درشت بسیار زیادی به وجود آمده‌اند. بسیاری از قطعات موجود در خودروهای سنگین با تجهیزاتی که در ساختار خودروهای سواری وجود دارند، متفاوت بوده و یا در آن‌ها یافت نمی‌شوند. اما وجود آن‌ها در خودروهای سنگین که به صورت مداوم در جاده‌ها رفت و آمد می‌کنند ضرورت و اهمیت اساسی دارد.
چراکه به عملکرد بهینه و ایمن آن‌ها کمک می‌کنند. از مهمترین این سیستم‌ها می‌توان به اینترکولر اشاره کرد. به طور کلی اینتر کولر به سیستمی گفته می‌شود که قادر است حجم هوای ورودی به موتور خودروهای سنگین را بیشتر کرده و به افزایش راندمان و کارایی آن‌ها مدد رساند. در بیشتر مواقع از این قطعه در خودروهایی استفاده می‌شود که به سیستم توربو شارژ و یا سوپر شارژ مجهز شده‌اند.
در این مقاله به این پرسش پاسخ خواهیم داد که اینترکولر چیست و انواع و بهترین محل نصب و علائم خرابی آن کدام است. پس اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما همراه باشید.
اینترکولر چیست؟
همان‌طور که می‌دانید وقتی هوا در توربو شارژر فشرده می‌شود دمای آن هم بیشتر می‌گردد. افزایش دمای ایجاد شده به کاهش مولکول‌های هوا منجر شده و به حد نصاب و مورد نیاز ماشین سنگین نمی‌رسد. در صورتی که بخواهند مولکول‌های هوای مورد نیاز موتور را تامین کنند، باید از یک سیستم خنک کننده کمک بگیرند.
سیستمی که قادر به کاهش دمای هوا بوده و می‌تواند به افزایش تعداد مولکول‌های هوا هم کمک کند. در چنین شرایطی هیچگونه دغدغه و نگرانی بابت فشار سوخت و هوا وجود نخواهد داشت. سیستم خنک کننده‌ای که در چنین وضعیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد همان اینترکولر است.
نحوه عملکرد اینتر کولر در ماشین‌های سنگین
اینترکولرها را می‌توان یک نوع مبدل حرارتی به شمار آورد. درون این سیستم‌ها سیالاتی از قبیل گاز و یا مایع به چشم می‌خورند که در معرض تماس با یکدیگر قرار نگرفته و هر کدام عملکرد جداگانه‌ای دارند. این تجهیزات با انتقال حرارت و انرژی به تنظیم دما کمک می‌کنند و به کاهش آن مدد می‌رسانند.
پس با کمک این سیستم‌ها می‌توانید به راحتی مولکول‌های مورد نیاز موتور را به سیلندر وارد نموده و خطر انفجار و یا آتش سوزی در موتور را به حداقل ممکن برسانید. به طور کلی می‌توان گفت این سیستم به منظور امنیت بیشتر موتور در خودروهای سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع اینترکولر
اینتر کولرها را می‌توان در انواع مختلفی دسته‌بندی کرد و ویژگی‌های ظاهری متفاوتی هم برای هر کدام در نظر گرفت. اما طبق یک دسته‌بندی کلی می‌توان این سیستم‌ها را به لحاظ نوع مایع و یا گاز مورد استفاده در دو دسته اصلی جای داد که عبارتند از: سیستم‌های هوا به هوا و یا هوایی، سیستم‌های هوا به آب و یا هوا به مایع.
در سیستم‌های خنک کننده و کاهش دمای هوا به هوا جریان انتقال حرارت و یا خنک‌سازی با کمک گاز صورت می‌پذیرد. در حالت معمول این نوع تجهیزات را در بخش‌های جلویی موتور، بالا و یا پایین آن نصب می‌نمایند. در ساختار اینتر کولرهای هوا به هوا از لوله‌هایی استفاده شده که دارای پره‌هایی هم هستند. هوای فشرده شده با عبور از این لوله‌ها گرما را به لوله‌ها و پره‌ها انتقال می‌دهد.
پس از آن گرمای پره‌ها با کمک هوای محیط جذب شده و هوای فشرده شده خنک می‌گردد. این نوع اینترکولرها از ساختاری ساده برخوردار شده‌اند و از نوع هوا به آب سبک‌ترند. در ساختار اینترکولر هوا به مایع از آب و یا ترکیب آب و نوعی حلال استفاده می‌کنند تا با کمک آن دمای هوا را کاهش دهند.
در واقع وجود آب و یا مایعات خنک در این سیستم به خنک کردن و کاهش دمای هوا کمک می‌رساند. این نوع اینترکولرها نسبت به نوع هوا به هوا ابعاد کوچک‌تری داشته و می‌توانند آن‌ها را در خودروهایی نصب کنند که با مشکل کمبود فضا مواجه هستند.
بیشتر سیستم‌های خنک کننده هوا به آب فرایند انتقال حرارت و خنک سازی را با کمک آب انجام می‌دهند و در بخش‌های جلویی ماشین نصب می‌شوند.
بهترین محل نصب اینترکولر
این نوع از سیستم‌های خنک کننده را می‌توانند در موقعیت‌ها و بخش‌های مختلف موتور ماشین‌های سنگین نصب کرده و مورد بهره‌برداری قرار دهند. پس شما هم می‌توانید بر اساس طراحی ماشین و مدل موتور آن این تجهیزات را در بخش‌های مختلفی نصب کنید. با این حال نصب این قطعه در بخش بالایی موتور، جلو و دو طرف خودرو رواج بیشتری دارد.
می‌توانید با توجه به چند فاکتور اساسی موقعیت مناسب برای نصب اینترکولر را انتخاب کنید. از مهمترین این عوامل می‌توان به مقدار تاخیر استاندارد برای توربو اشاره کرد و یا طراحی ماشین و اندازه توربو، محل قرارگیری رادیاتور و…. را نام برد.
علائم خرابی اینترکولر
از آنجایی که این قطعات تنها یک بخش مکانیکی و ساده بوده و به منظور دفع گرما و حرارت مورد استفاده قرار می‌گیرند، پس آسیب اصلی آن‌ها نیز به شکل نشت هوا خود را نشان می‌دهد. به طور کلی علائم خرابی اینترکولر شامل موارد زیر است:
در بسیاری از مواقع نشت هوا از این قطعه انجام شده و به کاهش قدرت سیستم منجر می‌گردد. افزایش مصرف سوخت نیز نشان می‌دهد که خرابی اینترکولر اتفاق افتاده است. حتی ممکن است در این شرایط با افزایش دمای اگزوز مواجه شده و یا دودهایی غیر طبیعی در حال خروج از سیستم اگزوز را مشاهده کنید.
کار نکردن توربو شارژر و دمیده شدن روغن در انتهای کمپرسور توربو شارژر نیز می‌تواند از علائم خرابی این تجهیزات باشد. در بسیاری از مواقع وجود بنزین اضافی در دود خروجی از اگزوز، ضعیف شدن عملکرد موتور، کاهش شتاب خودرو نشان از خرابی اینترکولر دارد.
دلایل خرابی اینترکولر
گذشت زمان باعث می‌شود تا مخازن ورودی و خروجی اینترکولر دچار ترک خوردگی شده و یا بشکنند. پس از این اتفاق هوا از آن‌ها نشت خواهد کرد و نشتی هوا نیز بر روی عملکرد این قطعات تاثیرات منفی به جای خواهد گذاشت.
در برخی از مواقع هوای فشرده شده حاوی ناخالصی بوده و یا اضافات و زوائدی دارد. این عامل نیز بر عملکرد منفی اینترکولر اثرگذار خواهد بود. در تجهیزات خنک کننده‌ای که از انواع هوا به آب و یا هوا به مایع هستند، امکان آسیب دیدگی قطعاتی مانند پمپ و مخزن وجود دارد. خرابی این قطعات نیز عملکرد قطعه اینترکولر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
سخن پایانی
در این نوشته به طور کامل با اینترکولر، انواع آن، محل نصب و علائم خرابی اینترکولر آشنا شدید. اگر سوالی در رابطه با این قطعه از خودروهای سنگین داشتید حتما در قسمت نظرات بپرسید.
همچنین خواندن مطالب زیر توصیه می شود :
