اگزوز خودرو چیست؟

اگزوز خودرو : هر وسیله نقلیه که با موتور کار می‌کند، برای عملکرد صحیح نیاز به داشتن اجزایی دارد تا دودهای ناشی از احتراق‌های صورت‌گرفته در سیلندر را به خارج از موتور هدایت کند. در صورت نبود این قطعه، سیلندر با تجمع گازهای تولید شده دچار انفجار خواهد شد. پس در نتیجه اگزوز یک قطعه بسیار مهم در هر ماشین و یا موتور به شمار می‌رود.

شاید در نگاه اول اگزوز را تنها یک لوله ساده ببینید. اما این قطعه مهم در خودرو بسیار پیچیده بوده و خود از قطعات مختلفی تشکیل شده است. در ادامه می‌توانید با قطعات تشکیل‌دهنده یک اگزوز آشنا شوید.

اجزاء اگزوز

اجزای تشکیل‌دهنده یک اگزوز بسیار متنوع هستند و شامل: منیفولد، انبار اگزوز، کاتالیست، لوله‌های ربط و همچنین لوله‌های خروجی دود می‌شوند که در ادامه دررابطه‌ با هرکدام از این اجزاء توضیحاتی داده می‌شود.

1.منیفولد

اولین بخش در یک اگزوز منیفولد است. منیفولد وظیفه انتقال دودهای تولید شده در بخش سرسیلندر را به لوله اگزوز خودرو بر عهده دارد. جنس این قطعه معمولاً از فولاد، چدن و یا آلومینیوم بوده و مقاومت خوبی در برابر گازهای خروجی از خود نشان می‌دهد.

منیفولد معمولاً به دو صورت در موتورهای مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. به این‌گونه که در موتورهای خطی منیفولد به‌صورت یک‌طرفه و در موتورهای خورجینی این بخش به‌صورت ۷ و در دو طرف قرار داده می‌شود.

2.انبار اگزوز

انبار اگزوز و یا صداخفه‌کن وظیفه دارد سرعت گازهای خروجی از لوله اگزوز را کم کرده و در نتیجه صدای ماشین کمتر خواهد بود. همچنین انبار اگزوز مانع ایجاد لرزش در بخش لوله اگزوز می‌شود.

عدم وجود این قطعه در ماشین سبب ایجاد صداهای گوش‌خراش شده و عابران و اطرافیان را آزار می‌دهد. همچنین این بخش از تولید گازهای اضافه نیز جلوگیری می‌کند. پس در نتیجه توجه به‌سلامت این قطعه خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است.

3.کاتالیست

کاتالیست یکی از مهم‌ترین قطعات در اگزوز به شمار می‌رود که وظیفه تصفیه گازهای خروجی از محفظه احتراق رابر عهده دارد. وجود قطعات سرامیکی در این بخش موجب می‌شود گازهای خروجی مقداری تصفیه شده و خطر کمتری را به وجود بیاورند.

بسیاری از افراد باور دارند که این قطعه در کاهش شتاب موتور نقش داشته و اقدام به جداسازی کاتالیست می‌کنند. این در صورتی است که کاتالیست هیچ‌گونه نقشی در شتاب خودرو نداشته و جداکردن آن از اگزوز تنها موجب ایجاد آلودگی بیشتر و آسیب به محیط‌زیست می‌شود.

همچنین لازم است این قطعه مهم را هر چهار سال یکبار تعویض کنیم تا به‌خوبی بتواند کار تسویه گازها و دودهای خروجی از اگزوز را انجام دهد.

4.لوله‌های ربط اگزوز

این لوله‌ها انبار اگزوز و منیفولد را به سر آن متصل می‌کنند. معمولاً این لوله‌ها به شکل ال بوده و دارای سری‌های استاندارد هستند. توجه به جنس لوله اگزوز و شعاع قوس و قطر آن از مهم‌ترین نکات در خرید اگزوز است و می‌تواند در عملکرد آن بسیار تأثیرگذار باشد.

5.لوله خروجی اگزوز

این بخش از انبار اگزوز به بیرون کشیده می‌شود و آخرین قسمت در اگزوز است. تمامی دودهای تولید شده در اگزوز از این لوله خارج می‌شود. معمولاً جنس لوله خروجی اگزوز از استیل ضدزنگ بوده و دوام بالایی دارد. امروزه در تولید لوله‌های اگزوز تکنولوژی‌هایی به کار برده می‌شود که درصد آلایندگی دودهای خروجی را نیز کاهش می‌دهد.

انواع اگزوز خودرو

امروزه با پیشرفت تکنولوژی و تولید نسل جدید اگزوزها، نمی‌توان اگزوز خودرو را تنها یک لوله برای خروج گازهای متصاعد شده از محفظه احتراق دانست، بلکه این قطعات مهم نقش‌های دیگری مانند کاهش مصرف سوخت خودرو بر عهده دارند.

اگزوزها از نظر عملکرد و کارایی دارای انواع مختلفی هستند. در اینجا با برخی از انواع اگزوز ماشین آشنا می‌شویم:

1. اگزوزهای تک خروجی

این نوع اگزوزها بسیار متداول بوده و بیشترین کاربرد را در خودروهایی با حجم موتور پایین دارند. استفاده از اگزوزهای تک خروجی می‌تواند به کاهش مصرف سوخت در موتورهای با حجم کم کمک کند.

2.اگزوزهای دوگانه

این نوع اگزوزها می‌توانند حجم بالاتری از دود را به خارج از خودرو هدایت کنند. امروزه این نوع اگزوزها جایگزین اگزوزهای قدیمی شده و برای خودروهای دارای فناوری توربو شارژ کاربرد دارند.

از مهم‌ترین ویژگی‌های اگزوزهای دوگانه کاهش مصرف سوخت به میزان زیاد در خودروها است. این اگزوزها دارای ساختاری دوگانه و یا دبل بوده و در طراحی آن از دو لوله اگزوز استفاده شده است.

3.اگزوز دوگانه مخالف

در اگزوزهای دوگانه لوله‌های به دلیل ساختار مخزن خم نشده و این یکی از مشکلات این نوع اگزوز به شمار می‌رود. به همین دلیل استفاده از آن در خودروهای کوچک امکان‌پذیر نبود و این یکی از دلایل طراحی و تولید اگزوزهای دوگانه مخالف به شمار می‌رود.

ساختار محفظه در این اگزوزها مستطیلی و کوچک‌تر بوده و به شکل معکوس طراحی شده است. این نوع اگزوز خودرو مانند اگزوزهای دوگانه نمی‌تواند میزان مصرف سوخت را کاهش دهد اما به دلیل ساختار مناسب آن خیلی زود مورد استقبال ماشین سازان قرار گرفت.

4.اگزوزهای دوطرفه

این نوع اگزوزها در واقع همان اگزوزهای دوگانه مخالف هستند که با استفاده از حالت انعطاف‌پذیری بالا و با استفاده از فرم‌های خمیده، آن را به دو طرف ماشین هدایت می‌کنند.

این نوع اگزوزها به دلیل بالابردن مصرف سوخت و همچنین کاهش راندمان موتور مورد استقبال ماشین سازان قرار نگرفته و از استانداردهای لازم برخوردار نیستند.

5.اگزوزهای عملکرد بالا

این اگزوزها دارای انشعابات باریک‌تر بوده و بیشترین کاربرد را در ماشین‌های مسابقه دارند. بسیاری از تولیدکنندگان خودروهای مسابقه‌ای برای بالابردن عملکرد و شتاب ماشین از این اگزوزها در ساختار خودرو استفاده می‌کنند.

این اگزوزها به دلیل قیمت بسیار بالا و همچنین ایجاد صداهای گوش‌خراش مورداستفاده عموم قرار نگرفته و استفاده از آنها در مکان‌های عمومی غیرقانونی خواهد بود.

علائم خرابی اگزوز خودرو

اگزوز خودرو از جمله قطعات خودرو است که خیلی زود دچار فرسودگی و یا پارگی می‌شود. این بخش از خودرو به دلیل طول زیاد و مجاورت با زمین معمولاً به‌سرعت دچار آسیب می‌شود و نیاز به تعمیر و یا تعویض دارد.

معمولاً خراب‌شدن اگزوز خودرو با علائمی همراه است. در صورت مواجهه با هر یک از علائم زیر لازم است خودروی خود را جهت تعمیر به تعمیرگاه انتقال دهید:

• شنیدن صداهای ناهنجار و بلند از خودرو
• کم‌شدن میزان قدرت خودرو
• بالارفتن میزان سوخت خودرو
• غلظت بالا و غیرعادی دود در خروجی اگزوز

کلام آخر

اگزوز خودرو یکی از مهم‌ترین قطعات خودرو به شمار می‌رود که سلامت آن می‌تواند نقش زیادی در عملکرد خودرو و همچنین کاهش اثرات سمی گازهای خروجی از خودرو داشته باشد.

اگزوز یک قطعه بسیار پیچیده است که از قطعات مختلفی تشکیل شده است. همچنین اگزوزها دارای انواع مختلفی هستند که برخی از آنها به کاهش مصرف سوخت در خودرو کمک می‌کنند.

اگزوز خودرو نیز مانند هر قطعه دیگری از خودرو دارای طول عمر مشخصی بوده و لازم است در هنگام مشاهده هرگونه عملکرد بد و یا ایجاد صداهای ناهنجار به تعویض آن اقدام کنیم.