در این مقاله قصد داریم به بررسی علائم خرابی وایر شمع بپردازیم. نقش یا وظیفه حیاتی وایر شمع ایجاد جرقه برای شروع سوختن و آغاز عملکرد موتور ماشین است. باتری ماشین ولتاژ لازم برای استارت موتور خودرو را تولید می‌کند و کویل آن را تقویت می‌کند. وایر نیز این ولتاژ را به شمع می‌رساند و شمع هم با تولید جرقه عملکرد خود را انجام می‌دهد. در صورتی که قطعه وایر شمع خراب شود انتقال ولتاژ از باتری به موتور رخ نمی‌دهد و ماشین روشن نمی‌شود. برای آشنایی بیشتر با قطعه وایر شمع و مشکلات ناشی از خرابی آن ادامه مطلب را مطالعه فرمایید.
نشانه‌ها و علائم خرابی وایر شمع
به علت نقش مهمی که این قطعه در سیستم الکتریکی ماشین دارد، خیلی سریع علائم خرابی وایر شمع آشکار می‌شود. هر نوع اختلال در احتراق موتور نشانی از خرابی این قطعه است. ضعیف شدن یا سوء عملکرد موتور، روشن نشدن، استارت کند و وقفه در دور گرفتن موتور از علائم خرابی وایر شمع است.
اگر شتاب موتور خودرو موجدار باشد یعنی دائم زیاد و کم شود یا موتور در حالت درجا با سر و صدای زیاد کار کند می‌توان به خرابی وایر شمع فکر کرد. یک علامت بارز دیگر روشن شدن چراغ چک است. وجود برق در قطعات ماشین یا بدنه آن، پارازیت روی امواج رادیو و جی پی اس خودرو و خراب شدن نوک شمع نشانه خرابی وایر شمع است.
وظیفه وایر شمع در خودرو
وایر شمع کار انتقال برق از کویل به شمع را انجام می‌دهد. ولتاژ درون خودرو حدود ۱۲ هزار ولت است. وایر وقتی به درستی کار کند بدون وقفه در کمترین زمان برق را به شمع می‌رساند. عدم رسیدن برق و انتقال درست آن از وایر به شمع باعث اختلال در عملکرد موتور می‌شود. محل قرارگیری وایر شمع بین کویل و شمع است. قطعه وایر نباید در معرض رطوبت یا گرد و غبار قرار بگیرد.
بنابراین اتصال وایر به کویل توسط یک درپوش محافظت می‌شود. محل اتصال وایر به شمع نیز حتماً باید آب بندی شود تا رطوبت به شمع نرسد. آب و روغنی که در مجراهای موتور جریان دارد نباید به شمع برسند، بنابراین درپوش خاصی برای این بخش به کار می‌رود.
آشنایی با قطعه وایر شمع
برای آشنایی کامل و تسلط بر علائم خرابی وایر شمع بهتر است با ساختار آن کامل آشنا شوید. وایر به صورت لایه به لایه طراحی شده است. اولین لایه کاهنده پارازیت است. این لایه توسط یک لایه رسانا که نوعی الیاف یا رشته است پوشانده می شود. برای جلوگیری از اتلاف انرژی روی لایه رسانا یک لایه عایق از جنس پلاستیک سیلیکونی کشیده شده است.
تشخیص خرابی وایر شمع
علائم خرابی وایر شمع را قبلاً بررسی کردیم. با توجه به اینکه وظیفه مهم انتقال برق بر عهده وایر شمع است عملکرد درست موتور به عملکرد این قطعه مرتبط است. عمل احتراق موتور با انتقال صحیح ولتاژ توسط وایر به شمع رخ می‌دهد. عمل احتراق موتور و انتقال صحیح ولتاژ توسط وایر به شمع رخ می‌دهد.
بنابراین با خرابی وایر شمع موتور درست کار نمی‌کند. برای تشخیص خرابی وایر شمع ابتدا سیم‌ها را باید چک کرد. هر نوع پارگی، خوردگی یا ذوب شدگی در وایر باید چک شود. با خراب شدن وایر شمع نشانه‌های زیر رخ می‌دهد:
یکی از علائم خرابی وایر شمع کار نکردن موتور است. اگر احتراق ناقص یا نامنظم باشد موتور کار نمی‌کند. خرابی وایر شمع باعث می‌شود احتراق نامنظم شود و برق کامل به شمع نرسد یا جریان آن نامنظم باشد. این جریان نامنظم باعث احتراق ناقص شده و موتور از کار می‌افتد. احتراق نامنظم باعث سوء عملکرد موتور می‌شود. شمع باید در فاصله‌های زمانی مشخص جرقه بزند.
وقتی جریان برق به درستی به شمع نرسد، این جرقه‌ها زده نمی‌شود و موتور دچار سوء عملکرد می‌شود. حتماً باید هدایت جریان برق به درستی باشد تا احتراق صحیح رخ دهد و قدرت موتور تامین شود. خرابی وایر شمع باعث تاثیر منفی بر قدرت موتور و سرعت احتراق آن می‌شود. باید ولتاژ لازم برای جرقه شمع‌های موتور تامین شود تا فرایند احتراق بدون اختلال ایجاد شود.
استارت نخوردن ماشین
یکی از علائم خرابی وایر شمع دیر استارت خوردن ماشین است. علاوه بر خرابی وایر شمع خراب شدن پایانه‌های باتری نیز می‌تواند فرایند استارت را مختل کند. کثیف بودن انژکتورها نیز سبب احتراق ناقص می‌شود. در صورت دیر استارت خوردن باید حتماً این بخش‌ها چک شوند.
اختلال در دور گرفتن موتور
وظیفه اصلی وایر شمع انتقال ولتاژ به شمع است. اگر وایر شمع خراب شود جرقه‌های لازم برای شروع فرایند احتراق ضعیف یا نامنظم می‌شود. بنابراین موتور نمی‌تواند شتاب بگیرد و در دور گرفتن وقفه رخ می‌دهد. یکی از علائم خرابی وایر شمع سخت دور گرفتن موتور است. مکث در دور گرفتن باعث می‌شود سوخت خودرو هدر شده و مصرف سوخت بالا رود. وقتی ولتاژ به درستی به شمع نرسد عملکرد موتور حالت موجدار دارد، یعنی دائم کم و زیاد می‌شود.
حتی خرابی وایر شمع باعث می‌شود خودرو در حالت درجا با صدای زیاد کار کند. در صورتی که خودرو در حالت درجا با صدای زیاد کار کند، باید وایر شمع‌ها بررسی شوند. روشن شدن چراغ چک نیز در صورت خرابی وایر شمع ممکن است رخ دهد. در این حالت ممکن است ماشین دچار برق دزدی شده باشد. اگر برق دزدی در ماشین باشد الکترودهای روی نوک شمع ذوب می‌شوند. خرابی نوک شمع سبب ریپ زدن موتور می‌شود.
نحوه آزمایش و علائم خرابی وایر شمع
علائم خرابی وایر شمع را به تفصیل بررسی کردیم. برای آزمایش صحت وایر شمع باید مراحل زیر را انجام داد. ابتدا ماشین را روشن کرده و در حالت روشن وایرها را از شمع جدا کنید. این کار را به صورت تک تک انجام دهید. کم شدن دور موتور با قطع وایر نشانه سلامت وایر است. اگر ماشین بعد از قطع وایر از یک شمع به لرزش بیفتد و دور موتور کم شود این نشانه سلامت شمع است.
در صورتی که با قطع یک وایر از شمع دور موتور تغییری نکرد این وایر شمع خراب است. لازم است بدانید از آنجایی که در صورت خرابی وایر شمع امکان برق دار شدن بدنه و قطعات ماشین وجود دارد هرگز این کار را بدون رعایت نکات ایمنی انجام ندهید.
