تاخوگراف عنوان یک سیستم ثبت اطلاعات در خودروها به ویژه خودروهای سنگینی است که به صورت مستمر و مداوم در جاده‌ها حضور دارند. این سیستم می‌تواند عملکرد راننده را به شیوه‌ای کاملاً خودکار به ثبت برساند. سیستم تاتوگراف از یک فرستنده به وجود آمده که امکان نصب آن در جعبه دنده خودروها وجود دارد. نمایشگر این سیستم نیز به یک دستگاه پخش شبیه است و می‌تواند از نوع آنالوگ و یا دیجیتال باشد. هر کدام از سیستم‌های آنالوگ و دیجیتال دارای ویژگی‌ها و مزایای مخصوص به خود هستند و اطلاعات ویژه‌ای را به ثبت می‌رسانند.
در این مقاله به این پرسش پاسخ خواهیم داد که تا خوگراف چیست و انواع و کاربرد آن چیست. پس اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما همراه باشید.
تاخوگراف (Tachograph) چیست؟
در حال حاضر فناوری رشد قابل توجهی پیدا کرده و هر روزه شاهد استفاده از ابزارهای مختلف در عرصه‌های گوناگون هستیم. در ماشین‌های سنگین که به طور مرتب در جاده‌ها رفت و آمد می‌کنند نیز فناوری‌های پیشرفته‌ای بروز و ظهور کرده و ابزارهای مختلفی در آن‌ها به چشم می‌خورند.
وجود این ابزارها به رانندگان کمک می‌کند تا از رانندگی ایمن تری بهره‌مند شده و از حوادث خطرناک دوری کنند. یکی از مهمترین این تجهیزات سیستم تاخوگراف است. این سیستم اطلاعات بسیار دقیقی را درباره نحوه رانندگی به مالکان و رانندگان کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و سایر ماشین‌های سنگین ارائه می‌دهد.
تاخوگراف قادر است میزان زمان استراحت رانندگان در حین رانندگی و اطلاعات مربوط به وسیله نقلیه آن‌ها را با دقتی بالا ثبت و ضبط نماید. از جمله این اطلاعات می‌توان به سرعت خودرو اشاره کرد و یا میزان مسافت طی شده را نام برد.
زمان حرکت از مبدا، مدت زمان حرکت در یک مسیر خاص، محل‌های توقف، نوع بار در حال حمل، هشدارهای داده شده به راننده و…. دیگر اطلاعاتی هستند که از طریق این تجهیزات به ثبت می‌رسند. اطلاعاتی که در این زمینه‌ها توسط این سیستم جمع آوری می‌شوند در حافظه انبوه دستگاه و بر روی کارت‌های هوشمند خاصی ذخیره می‌گردند.
افسران راهنمایی و رانندگی می‌توانند با بررسی این کارت سوابق رانندگان، میزان رعایت قوانین مربوط به ساعات و زمان استراحت را ارزیابی کنند و بدانند که راننده به این قواعد پای‌بند بوده یا خیر. در حال حاضر در کشور ایران نیز استفاده از سیستم تاخوگراف توسط رانندگان اجباری اعلام شده است.
انواع تاخوگراف
همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد سیستم‌های تاخوگراف می‌توانند در نوع آنالوگ و یا دیجیتال طراحی شوند. در تاخوگراف‌های نوع آنالوگ برای به ثبت رساندن اطلاعات مورد نظر از یک دیسک کاغذی استفاده می‌کنند که به آن صفحه سرعت نیز گفته می‌شود.
در حالی که در تاخوگراف‌های دیجیتال کارت‌هایی هوشمند به کار گرفته شده و آن‌ها را جایگزین صفحات کاغذی کرده‌اند. این نوع تاخوگراف‌ها شامل بخش‌هایی از قبیل سرعت سنج، ثبت کننده اطلاعات و صفحه ثبت اطلاعات هستند و خود در دو نوع اصلی طراحی و تولید می‌شوند.
برخی از این مدل‌ها را می‌توانند به صورت کاملاً مستقیم در زیر سرعت سنج خودرو جای دهند و دو راننده به شکل انفرادی از آن استفاده کنند. در واقع دو راننده این امکان را دارند تا صفحه مورد نظر را در محل مخصوص خود جای دهند و سرعت و شرایط رانندگی هر دو به شکل جداگانه ثبت و ضبط گردد.
در حالی که مدل دیگر این سیستم‌ها به شکل کاملا جداگانه مورد استفاده رانندگان قرار می‌گیرد. تاخوگراف‌های نوع آنالوگ می‌توانند چهار حالت مختلف را ثبت نمایند که عبارتند از: رانندگی، استراحت، خواب و کار. به این نکته هم توجه داشته باشید که در صفحات ثبت کننده اطلاعات خودرو از بخش‌ها و اجزای مختلفی استفاده شده که هر کدام برای ثبت اطلاعات خاصی به کار می‌روند.
با مشاهده این دیسک‌ها و یا صفحات چندین علامت را نیز مشاهده خواهید کرد. از جمله این علائم می‌توان به نماد سر و کلاه اشاره کرد که رانندگان باید نام خود را در این بخش به ثبت برسانند. نشانه دیگر موجود بر روی این دیسک‌ها، فلش‌های رفت و برگشت هستند که راننده باید در این بخش مبدا حرکت و مقصد خود را یادداشت نماید.
بخش ثبت تاریخ شروع حرکت و تاریخ رسیدن به مقصد، دیگر قسمت و نماد به نمایش درآمده بر روی این دیسک‌ها است. در بخش نماد No نیز باید رانندگان شماره پلاک خودروی خود را وارد نمایند. بر روی این دیسک یک نمودار نیز به چشم می‌خورد که سرعت خودرو در هنگام حرکت و رانندگی در این بخش ثبت و ضبط می‌گردد.
با وجود این نمودار پلیس راهنمایی و رانندگی می‌تواند تمامی تخلفات و موارد عدم متابعت از قوانین در حین رانندگی را به راحتی مشاهده کند.
کاربرد سیستم تاخوگراف در خودروها و اهمیت استفاده از آن
همان‌طور که می‌دانید بیشتر رانندگان در حین رانندگی قوانین وضع شده را رعایت نمی‌کنند و برخی اقداماتی بسیار خطرناک و خطرساز در طول مسیر دارند. این موضوع در ماشین‌های سنگین از قبیل انواع خاور، کامیون‌های تک، جفت، کشنده و یا حتی ماشین‌های نیمه سنگین از قبیل نیسان و پیکاپ به مراتب خطرناک‌تر است.
از سوی دیگر این امکان وجود دارد که شما صاحب یک ماشین سنگین باشید و آن را در اختیار یک راننده و یا شوفر قرار دهید و تمایل داشته باشید وضعیت رانندگی رانندگی آن‌ها را در طول یک مسیر مشخص و طی مدت زمانی خاص در جاده تحت کنترل و مراقبت قرار دهید.
این عملیات را سیستم تاخوگراف به راحتی برای شما انجام خواهد داد. به همین دلیل از ابزارهای بسیار ضروری در انواع مختلف این خودروها به شمار می‌رود. در واقع و از آنجایی که این سیستم‌ها قادر به ثبت تخلفات رانندگی هستند و دنبال کردن مسیر تعیین شده، حالت کار و استراحت راننده و سرعت وسیله نقلیه مورد نظر را به نمایش در می‌آورند، پس وجود این دستگاه ایمنی بسیار بیشتری را برای رانندگان و سرنشینان خودرو فراهم خواهند ساخت.
مطابق با قوانین وضع شده و استاندارد راهنمایی و رانندگی یک راننده حق ندارد بیش از ۴ ساعت به صورت متوالی با وسیله نقلیه رانندگی کند. پس از اینکه وی به این مدت زمان رسید باید حداقل ۴۰ دقیقه به استراحت کردن اختصاص دهد. در این شرایط و با مجهز بودن خودرو به سیستم تاخوگراف جلوی هنجار شکنی و عدم رعایت قوانین توسط رانندگان گرفته خواهد شد.
به همین ترتیب جان مسافران نیز به مخاطره نخواهد افتاد. از سوی دیگر و از طریق این سیستم‌ها سرعت خودرو تحت کنترل و مراقبت قرار می‌گیرد و لذا پلیس راهنمایی و رانندگی می‌تواند در سریع‌ترین زمان ممکن رانندگان متخلف را مورد شناسایی قرار داده و آن‌ها را وادار کند تا قوانین مربوط به سرعت مجاز را در جاده‌ها رعایت کنند.
