ایربگ چیست و چه کاربردی در خودرو دارد؟
ایربگ که با آن کیسه هوا نیز گفته می‌شود از جمله تجهیزات ایمنی مدرن در خودروها به شمار می‌رود که با پیشرفت‌های فراوان در عرصه خودروسازی به وجود آمده است. افزایش تعداد خودروها و به دنبال آن بیشتر شدن آمار تصادفات نیز در طراحی و تولید آن نقش مؤثری داشته است. در این مقاله از سایت اینفویدک قصد داریم به ارائه مطالبی در زمینه ایربگ بپردازیم و انواع، اجزا، نحوه کارکرد و علائم خرابی آن را بیان کنیم.
[فیلم آشنایی با سیستم ایربگ خودرو]
ایربگ چیست؟
کیسه هوا در حالت کلی به یک بالشت و یا بالشتک گفته می‌شود. این ابزار می‌تواند در هنگام وقوع تصادف و در شرایط اضطراری، پر از باد گردد و از این طریق، میان سرنشین و خودرو جای بگیرد. در حال حاضر این نوع از تجهیزات ایمنی، مطابق با استانداردهای جهانی و به صورت کارشناسی شده طراحی و تولید می‌گردند تا از بروز آسیب‌های شدید به سرنشینان خودروها جلوگیری به عمل آورند.
انواع ایربگ
در شرایط فعلی انواعی از کیسه های هوا توسط شرکت‌های مختلف ساخته می‌شوند. از جمله انواع این تجهیزات ایمنی می‌توان به کیسه های مخصوص سرنشینان جلو، کیسه هوای جانبی، پرده‌ای، زانو، وسط، کیسه های هوای عابر و کمربندی اشاره کرد.
کیسههای هوای جلو از جمله ساده‌ترین و مهم‌ترین نوع این تجهیزات هستند. چراکه تصادف‌های خودرویی در بیشتر موارد از سمت جلو صورت می‌گیرد و لذا سرنشینان جلو در معرض آسیب بیشتری هستند. این تجهیزات با قاب‌هایی پوشانده شده‌اند که در مواقع لزوم می‌توانند این قاب‌ها را کنار بزنند و وارد عمل شوند.
کیسه هوای جانبی یکی دیگر از انواع این تجهیزات است. این کیسهها، در طرفین خودروها قرار می‌گیرند و بین در و سرنشینان واقع می‌شوند. این دسته از کیسههای هوا به طور معمول برای ردیف‌های عقب و جلو قابل کاربرد هستند. این تجهیزات در بیشتر موارد در صندلی‌ها جای می‌گیرند و در مواقع لزوم می‌توانند از برخورد سرنشینان به قسمت‌های سخت در، در طرفین، پیشگیری به عمل آورند.
کیسههای هوای پرده‌ای شبیه به یک پرده هستند و می‌توانند سطح شیشه‌های کناری خودرو را بپوشانند. این تجهیزات این امکان را دارند که از برخورد سر و گردن سرنشینان با ستون‌های خودرو پیشگیری کنند و جلوی ریختن شیشه‌ها بر روی بدن آن‌ها را بگیرند.
کیسههای زانو برای سرنشینان ردیف جلوی خودرو طراحی می‌شوند و می‌توانند پاها و زانوی راننده و سرنشین جلو را بپوشانند. کیسههای وسط نیز می‌توانند میان راننده و سرنشین جلوی خودرو باز شوند تا آن دو با یکدیگر برخورد نکنند.
کیسه هوای عابر جدیدترین نوع کیسههای هوا است. این کیسهها خارج از خودرو جای می‌گیرند تا از عابران حفاظت نمایند. کیسه هوای کمربندی از دیگر انواع این تجهیزات ایمنی خودرویی است. این نوع از تجهیزات را می‌توان در حقیقت نوعی کمربند ایمنی تجهیز شده به کیسه هوا به شمار آورد.
اجزاء ایربگ
در حالت کلی می‌توان اجزاء این سیستم را شامل کیسهها، حسگرهای کنترل، سیستم بازکننده، سیستم پایش و چراغ هشدار دانست.
همچنین بخوانید : آشنایی با ایسیو خودرو
کیسههای هوا
کیسههای هوا از پلیمر ساخته می‌شوند. سطح آن‌ها نیز با لایه سیلیکونی پوشانده شده است. از این طریق لایه‌های کیسهها در هنگام جمع شدن و چسبیدن به محفظه، به یکدیگر نخواهند چسبید و لذا اختلالی در عملکردشان صورت نخواهد پذیرفت.
این دسته از تجهیزات ایمنی از منافذی بسیار ریز تشکیل شده‌اند. بنابراین پس از باد شدن با سرعتی بالا، تخلیه خواهند شد. کیسههای هوا در بخش‌های مختلف خودرو به ویژه در جاهایی که امکان برخورد و آسیب‌دیدگی سرنشینان و راننده بیشتر است، جای‌گذاری می‌گردند.
حسگرهای کنترل
حسگرهای کنترل از دیگر اجزاء تشکیل دهنده کیسههای هوا هستند. این دسته از سنسورها به نحوی طراحی می‌شوند که بتوانند به طور دائمی، شرایط خودرو را تحت نظر قرار دهند. این سنسورها پس از بررسی وضعیت خودرو اطلاعات آن را به واحد کنترل مرکزی انتقال می‌دهند و لذا می‌توانند خطرات بروز تصادف را اعلام نمایند تا کیسهها از جای خود خارج شده و باد شوند.
سیستم باد کننده
سیستم باد کننده کیسههای هوا در حقیقت نوعی ژنراتور است که می‌تواند گاز، تولید نماید. این سیستم، جرقه‌زن دارد و شامل تعدادی قرص سوخت نیز است. جرقه‌زن این سیستم، خود از خازن‌هایی به وجود آمده که می‌توانند قرص‌های سوخت را مشتعل سازند.
از طرف دیگر، جرقه‌زن این سیستم به بخش کنترل مرکزی خودرو نیز متصل است. بنابراین می‌تواند در هنگام تصادف، سیگنال‌هایی را از این بخش دریافت کند و جرقه لازم را به وجود آورد. سیستم باد کننده در حالت معمول پشت کیسه جمع‌کننده و در محفظه کیسه هوا جای گرفته است.
همچنین بخوانید : سیستم EBD چیست ؟
سیستم پایش و چراغ هشدار
یکی دیگر از اجزاء کیسه هوای خودرو، سیستم پایش آن است که در واحد کنترل مرکزی خودرو قرار دارد. چراغ هشدار این سیستم نیز در میانه داشبورد واقع شده است. در صورتی که هر گونه نقص و یا خرابی در این کیسهها مشاهده شود و از طریق سیستم پایش مشخص گردد، چراغ هشدار نیز روشن خواهد شد.
نحوه کارکرد ایربگ
در هنگام تصادف و یا برخوردهای شدید، دو سنسور به کار رفته در جلوی خودرو، اطلاعات لازم را به سیستم کنترل مرکزی ارسال می‌نمایند. لذا کامپیوتر خودرو می‌تواند سیگنال‌های خاصی را ارسال کند و مدار خازنی جرقه‌زن کیسه هوا را فعال کند.
در این شرایط نیتروژن به دست آمده از اشتعال سوخت محفظه، این امکان را پیدا می‌کند که کیسه را با سرعتی بسیار بالا پر نماید. پس از آن، کیسه بلافاصله از جایگاه خود خارج می‌گردد و می‌تواند در مدت‌زمانی بسیار کوتاه، فضاهای مورد نظر از قبیل سر، صورت و… سرنشینان را پر کند.
از طرف دیگر و به صورت هم‌زمان، کمربندهای ایمنی پیش کشنده، سفت و سخت خواهند شد و راننده و سرنشین به صندلی چسبانده خواهند گشت. لذا از پرتاب شدن آن‌ها به جلو و برخوردشان با سطوح سخت جلوگیری می‌شود. پس از این شرایط نیز هوای کیسه از منافذ روی آن خارج می‌گردد و سرنشینان می‌توانند از خودرو پیاده شوند.
پس به صورت کلی مراحل عملکرد ایربگ خودرو شامل مراحل زیر می شود :
- سنسورهای تصادف که عموما در جلوی خودرو قرار گرفته اند، در صورت تشخیص کاهش ناگهانی خودرو و ضربه، اطلاعاتی را به یونیت ایربگ ارسال می کند.
- واحد کنترل اصلی نیز اطلاعاتی را از سایر سنسورهای خودرو نظیر سنسور سرعت خودرو، سنسور وضعیت سرنشینان، سنسور فشار ترمز و … دریافت می کند.
- یونیت ایربگ نیز پس از تجزیه و تحلیل داده ها اعمالی چون قفل خودکار درب، قفل کمربند ایمنی، کیسه هوا را فعال می کند.
- واحد کنترل اصلی ( معمولا ایسیو ) چنانچه تصادف را تشخیص دهید، سیگنالی را به ایربگ ها ( بادکننده ها ) ارسال می کند.
- بر اثر یکسری فعل و انفعالات شیمیایی درون ایربگ ها، بطور ناگهانی گاز نیتروژن بسیاری به حالت انفجاری تولید می شود و گاز کیسه هوا را پر می کند.
- به محض پر شدن کیسه ها هوا از نیتروژن، کیسه ها باز شده و یک بالشتک برای سرنشینان ایجاد می کند.
سرعت باز شدن ایربگ ها چقدر است ؟
با توجه به اینکه هر لحظه امکان وقوع حادثه و تصادف وجود دارد، ایربگ ها باید در کسری از ثانیه باز شوند تا از آسیب سرنشینان جلوگیری کند. به طور معمول کیسه های هوا در 55 میلی ثانیه باز می شوندو تمامی مراحل بالا فقط در 55 میلی ثانیه اتفاق می افتد.
علائم خرابی ایربگ
با وجود مزایای کیسههای هوا، ممکن است این تجهیزات در برخی از موارد با اختلالاتی مواجه شوند و یا در مواقع لازم، عمل نکنند. عمل نکردن کیسههای هوا، ممکن است به دلیل نقص در سیستم باشد. در مواقعی نیز شیوه برخورد و یا تصادف خودرو به نحوی است که کیسههای هوا فعال نمی‌شوند.
نقص کلی این سیستم در بیشتر موارد به دلیل خرابی سنسورها است. در برخی از موارد نیز تنظیمات سیستم کامپیوتری خودرو به اشتباه در نظر گرفته شده و یا تنظیمات اصلی آن به هم خورده است. در برخی از موارد نیز کامپیوتر خودرو به دلایلی از قبیل زاویه برخورد خودرو و یا شدت ضربه و یا سمت و سوی آن، آن را تصادف تشخیص نمی‌دهد و علائم هشدار را ارسال نمی‌نماید. این امکان نیز وجود دارد که سنسورهای سیستم ایربگ، تصادف را درک نکنند و اطلاعات مورد نیاز را به واحد کنترل مرکزی انتقال ندهند.
همچنین خواندن مقالات زیر توصیه می شود :
