محل قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف
همان‌طور که می‌دانید در حال حاضر میزان مصرف سوخت خودروها و توجه به آلایندگی‌های زیست محیطی، اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است. در واقع خودروها یکی از اصلی‌ترین عوامل افزایش آلایندگی‌ها در کشورهای مختلف هستند. پس یکی از مهمترین نکاتی که باید پیش از خرید خودرو در نظر بگیرید میزان مصرف سوخت و نقش و تاثیر اتومبیل در آلودگی‌های زیست محیطی است.
میزان مصرف سوخت در یک اتومبیل به چند عامل مهم وابسته است. یکی از مهمترین این عوامل میزان و نسبت هوا و یا اکسیژن به سوخت بوده که میزان مصرف سوخت را نیز اندازه‌گیری می‌کند. سنجش و اندازه گیری نسبت اکسیژن به سوخت در یک خودرو به وسیله قطعه‌ای خاص به نام سنسور اکسیژن صورت پذیرفته و تحت نظارت و مدیریت این قطعه انجام میشود.
در این مقاله قصد داریم به محل قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف اشاره کنیم. اما پیش از ورود به بحث لازم است با این قطعه آشنایی بیشتری پیدا کرده و نحوه عملکرد آن را بشناسید. پس در ابتدا به این مباحث خواهیم پرداخت و در نهایت به این موضوع اشاره می‌کنیم که محل قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف، کجاست.
سنسور اکسیژن چیست؟
در ساختار یک خودرو از سنسورها و یا حسگرهای مختلفی استفاده شده که هر کدام وظایف متنوعی را بر عهده گرفته‌اند. این قطعات و بخش‌ها می‌توانند گزارش و یا اطلاعاتی از وضعیت و عملکرد بخش‌های مختلف یک خودرو فراهم ساخته و آن اطلاعات را به بخش کاربراتور و یا ایسیو ارسال نمایند.
اطلاعات و گزارش‌های ارسال شده توسط این قطعات به یک راننده کمک می‌کند تا بتواند وضعیت خودروی خود را از درون کابین و به راحتی تحت نظارت و بررسی مداوم و دقیق قرار دهد. پس با استفاده از این قطعات، راننده مجبور نخواهد بود به طور مداوم از خودرو پیاده شده و به بررسی بخش‌های مختلف اقدام کند.
گزارش‌های ارسال شده توسط سنسورهای مختلف خودروها به بخش ایسیو ارسال میشود. یکی از مهمترین این سنسورها که قطعه‌ای بسیار حیاتی و ضروری در یک اتومبیل به شمار می‌رود سنسور اکسیژن است.
این سنسور که با عنوان سنسور و یا حسگر لامبدا نیز شناخته شده و معروف است، در صنایع به عنوان یک قطعه الکترونیکی محسوب میشود که قادر است میزان اکسیژن موجود در سوخت و یا گاز را مشخص ساخته و آن را اندازه بگیرد. همچنین این بخش می‌تواند میزان اکسیژن سوخته نشده در فرایند احتراق یک خودرو را نشان دهد.
به نحوی که اگر قطعه سنسور اکسیژن مشخص کند که میزان اکسیژن، بالا است، به این معنا خوهد بود که خودروی شما دچار احتراق ناقص شده و درصد نامناسبی از مخلوط سوخت و هوا در آن در جریان است.
به بیان ساده‌تر می‌توان گفت در این وضعیت و در صورت گزارش وجود بیش از اندازه اکسیژن در گازهایی که از خودرو خارج می‌شوند، غلظت مخلوط سوخت و هوا یا اکسیژن بالاتر و بیشتر از حد نرمال و طبیعی خود بوده و از سوی دیگر مصرف سوخت آن اتومبیل هم بیشتر از حد نرمال خود است.
نحوه عملکرد سنسور اکسیژن در خودرو
سنسور و یا سنسورهای اکسیژن به کار رفته در خودروهای مختلف قادرند تمامی گزارش‌ها و اطلاعات خود را به شکل سیگنال‌هایی خاص برای ایسیو صادر کنند. در صورتی که میزان اکسیژن در این مخلوط زیاد باشد، ایسیو می‌تواند تنظیماتی ویژه را در سیستم سوخت رسانی به وجود آورده و مدت زمان پاشش انژکتورها را با تحول مواجه سازد.
در این وضعیت و در صورت غلظت بیش از حد معمول سوخت، قطعه ایسیو این امکان را دارد که مدت زمان پاشش سوخت را کوتاه‌تر سازد. اما اگر در این شرایط غلظت سوخت پایین‌تر از حد نرمال بوده و یا رقیقتر باشد، ایسیو مدت زمان پاشش سوخت را افزایش خواهد داد.
پس این بخش قطعه‌ای بسیار مهم و ضروری برای انواع مختلف خودروها بوده و آگاهی از محل قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف علاوه بر تعمیرکاران و یا مکانیک‌ها برای صاحبان و مالکین آن‌ها نیز مهم است.
چراکه این قطعه نقش بسیار مهم و موثری در کاهش مصرف سوخت یک خودرو دارد و می‌تواند سطح و میزان آلایندگی این تجهیزات را کاهش قابل ملاحظه‌ای بدهد. سنسورهای اکسیژن به کار رفته در ساختار خودروها می‌توانند به بهبود فرایند احتراق کمک کنند و راندمان و کارایی موتور خودروها را افزایش دهند.
به وسیله اطلاعات و گزارش‌های ارسال شده توسط سنسور و یا سنسورهای اکسیژن به بخش ایسیو یک خودرو، این قطعه قادر است سرعت و میزان شتاب یک وسیله نقلیه را مشخص ساخته و این گزارش را به نمایش دهنده‌های به کار رفته در ساختار خودرو ارسال کند.
از سوی دیگر این قطعه الکترونیکی می‌تواند میزان دور آرام موتور خودرو را در شرایط تغییر وضعیت حرکت یک خودرو ثابت نموده و نوسانات و تغییرات موجود در موتور را نیز کاهش دهد. از طریق این بخش شتاب و میزان سرعت یک خودرو حالتی بهینه پیدا می‌کند. همچنین نسبت و میزان دنده چرخ دنده درگیر نیر به وسیله این قطعه حساس و مهم تعیین و مشخص می‌گردد.
همچنین بخوانید : آیا سنسور اکسیژن قابل تعمیر است ؟
محل قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف
بسیاری از مالکین و دارندگان خودروها تمایل دارند بدانند که محل قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف کجاست تا بتوانند این قطعه را در خودروی خود پیدا کرده و آن را از نزدیک مشاهده کنند و در صورت خرابی نسبت به برطرف کردن عیوب آن اقدام نمایند.
پس لازم است به این نکته اشاره کنیم که سنسور اکسیژن که در واقع یکی از اصلی‌ترین حسگرهای موجود در یک خودرو است، در حالت معمول در ورودی مسیر اگزوز واقع شده تا بتواند میزان اکسیژن و یا گازها و دودهای خارج شده از اگزوز را به راحتی اندازه بگیرد.
بنابراین شما می‌توانید این قطعه را در این بخش جستجو و مشاهده کنید. اما اگر نتوانستید حسگر اکسیژن را در این محل مشاهده کنید باید به محل دیگر نصب آن سر بزنید. محل دیگر قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروها قبل از کاتالیست و یا بعد از این قطعه است.
این امکان وجود دارد که در یک خودرو از یک سنسور اکسیژن استفاده شده باشد. در این صورت شما می‌توانید این قطعه را در قبل از کاتالیست جستجو کنید. در مواقعی که یک خودرو دارای دو سنسور اکسیژن باشد یکی از این قطعات پیش از محل نصب کاتالیست جای گرفته و قطعه دوم پس از کاتالیست واقع شده است.
اما در هر صورت نوک این سنسور و یا سنسورها باید درون اگزوز اتومبیل واقع شده باشد تا بتواند میزان اکسیژن موجود در دودها و یا گازهای خارج شده از اگزوز را به درستی اندازه گیری کرده و سپس گزارش وضعیت آن را به قطعه ایسیو ارسال نماید.
دو سنسور اکسیژن به کار رفته در خودروهای امروزی و یا پیشرفته‌تر در اصطلاح به نام‌های سنسور بالا و سنسور پایین، شناخته شده و معروف هستند. حسگر اکسیژن پایین در این خودروها در بخش خروجی اگزوز نصب شده و سنسور اکسیژن بالا، در واقع همان سنسوری است که در قسمت منیفولد خروجی هوا واقع شده است. تفاوت اصلی این دو سنسور در اندازه گیری و ارزیابی نوع عناصر آن‌ها است.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که در شرایط فعلی، برخی از خودروسازها اتومبیل‌هایی با موتور V شکل طراحی و تولید می‌نمایند. این خودروها در حالت معمول ۶ سیلندر بوده و یا دارای ۸ سیلندر هستند. در بیشتر موارد این نوع اتومبیل‌ها از ۴ سنسور اکسیژن به وجود آمده‌اند و سیستمی با عنوان OBD II دارند.
در این گونه از خودروها ۲ سنسور اکسیژن بیشتر و یا اضافه‌تر هر کدام بر روی یکی از بلوک‌های سیلندر جای گرفته‌اند. پس بخش ایسیو این امکان را دارد که با بررسی و ارزیابی اطلاعات و گزارش‌هایی که از این دو سنسور اضافه‌تر به دست می‌آورد به مقایسه‌ای کامل میان گزارش‌های مختلف اقدام نموده و به اطلاعاتی بسیار دقیق‌تر و مفصل‌تر دست پیدا کند.
این سیستم‌ها و یا خودروهای جدید به دلیل برخورداری از سنسورهای اکسیژن بیشتر و با تعداد بالاتر کمک می‌کنند تا سطح و یا میزان آلایندگی خودرو با کاهش بسیار زیادی مواجه شده و مصرف سوخت آن نیز کاهش شدیدی پیدا کند.
در واقع و به طور کلی می‌توان گفت فعالیت و یا نحوه عملکرد این قطعه الکترونیکی به یک ژنراتور شباهت دارد. به نحوی که قادر است با گرم شدن به میزان کافی و یا در حد معمول و مناسب، از خود ولتاژی تولید کند.
لازم به ذکر است که بخشی از سنسور اکسیژن در درون منیفولد دود و یا گاز واقع میشود. این بخش در حقیقت همان علاف سنسور و یا حسگر اکسیژن است. انتهای پوسته این حسگر نیز بر روی منیفولد جای گرفته و بر روی این بخش کاملا محکم و پیچ میشود.
الکترودهای پلاتینیومی موجود در حسگر اکسیژن نیز در بخش سرامیکی و یا بر قسمت زیرین حباب پوسته قرار می‌گیرند. بخش بیرونی این قسمت حباب شکل نیز در معرض و تماس کاملا مستقیم با گازهای و یا دودهای داغ منیفولد واقع خواهد شد.
به طور کلی می‌توان گفت اتومبیل‌هایی که از وجود قطعه سنسور اکسیژن بهره برده‌اند، حداقل یک سنسور در بخش جلویی مبدل کاتالیزور دارند و یکی از این قطعات نیز در هر کدام از اگزوزها مورد استفاده قرار گرفته است. نبود این سنسور و یا حذف آن از ساختار یک اتومبیل باعث میشود تا خودروی شما با آسیب‌هایی مواجه شود.
برای نمونه به افزایش شتاب دچار شده و یا میزان آلایندگی‌های آن نیز افزایش شدیدی پیدا کند. با حذف این قطعه از یک اتومبیل، معضلات و مشکلات جدی برای محیط زیست به وجود آمده و یا خودروی شما با افزایش میزان سوخت مصرفی نیز مواجه خواهد شد. احتراق ناقص سوخت یکی دیگر از آسیب‌های جدی حذف این قطعه از ساختار یک خودرو است.
نتیجه گیری
با توجه به آنچه تا کنون گفته شد می‌توان به این نتیجه دست پیدا کرد که خودروهای گوناگون از تعداد مختلفی سنسور اکسیژن برخوردار شده‌اند. در واقع میزان اهمیت این قطعات در اتومبیل‌ها باعث شده تا در حال حاضر برخی از خودروسازان به ویژه در فرایند ساخت خودروهای با مدل جدیدتر و پيشرفته‌تر از دو و یا چند سنسور اکسیژن استفاده کنند.
تعداد اصلی این سنسورها و یا محل قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف، ساخت کمپانی‌های متعدد، به چند عامل بسیار مهم وابسته بوده و با توجه به این فاکتورها مشخص میشود.
یکی از مهمترین این عوامل سال ساخت و تولید یک خودرو بوده و عامل مهم دیگر، شرکت سازنده خودرو است. مدل یک اتومبیل و یا نوع موتور به کار رفته در ساختار آن نیز تعداد سنسورهای اکسیژن و محل نصب آن را مشخص خواهد کرد. برای نمونه و برای آگاه شدن از محل قرار گیری سنسور اکسیژن در خودروهای مختلف، به بررسی محل و موقعیت نصب سنسور اکسیژن در خودروی ۲۰۶ خواهیم پرداخت.
همان‌طور که می‌دانید در خودروهای ۲۰۶ نیز مانند دیگر انواع اتومبیل‌های ساخت کمپانی‌های مختلف داخلی و خارجی، از سنسورهای مختلفی استفاده شده که یکی از مهمترین این حسگرها سنسور اکسیژن است. اگر دارنده خودروهای ۲۰۶ از نوع موتور تی یو فایو TU5 و ۱۵۸۷ سی‌سی باشید، می‌توانید حسگر اکسیژن آن را بر روی لوله اگزوز و پس از منبع اول جستجو کنید. لازم است بدانید که این قطعه به شکل یک سوکت چهار پایه و به رنگ آبی، خود را نشان خواهد داد.
همچنین خواندن مطالب زیر توصیه می شود :
